Devlet

İnsanların mutlu bir şekilde yaşamalarının, toplum olarak mesut ve bahtiyar olabilmelerinin önemli unsurunu “özgür olmaları”, “bağımsız olmaları” ve “güvenlik” içinde bulunmaları teşkil eder. Bu manada onurlu bir insanın öncelikle arzulayacağı husus, doğuştan sahip olduğu temel hak ve özgürlüklerin korunması, geliştirilmesidir. Temel hak ve özgürlüklerin en belirgin olanları; yaşam hakkı, sağlık hakkı,…

‘’Devlet ve Toplum’’ ifadesi insanların zihninde genellikle devletle toplumun organik olarak bağlantılı olduğu ve devletin toplumun bir türevi olduğu çağrışımı yapar. Aslına bakılırsa, organik bağlantıyı bir yana bırakırsak, bu düşünce Hegel ve Marx’tan önceki klasik sosyal teorinin, İskoç Aydınlanması düşünürlerine kadar geri giden yaklaşımıyla tutarlıdır. Bu teori ‘’sivil toplum’’u esas…

Osmanlı’nın zirveye tırmandığı ve henüz zeval vaktinin başlamadığı muhteşem dönem!.. Kanuni Sultan Süleyman, Osmanlı Hanedanı’nın zeval vaktini, akıbetini merak eder. Her canlı organizma gibi devletlerin de, medeniyetlerin de ölümlü olduğunu düşünür ve günün birinde Osmanoğulları da inişe geçer, çökmeye yüz tutar mı diye tefekkür eder. Bu gibi düşüncelerini çoğu zaman…

Bu yazıyı yazmama zorlayan hadise, çocukluğumdan beri doğduğum kasabanın, ailemin, çevremin telkinleri ve öğretileri ile devleti hep önemsedim. Halen de bu fikrim sabittir. Ancak beşer olan her şeyin sorgulanacağı gibi zaman ve mekân içerisinde göz bebeğim dediğim devletimi de sorgulamak ahlaken vatandaşlık görevimdir. Ana, babayı sevmek, saygı duymak nasıl bir…

İslam dini, yeryüzünde insanoğlunu barışa, adalete, mutluluğa, müreffeh bir hayata kavuşturmayı hedefler. Yeryüzünün inşa görevi insanoğluna yüklenilmiştir. Daha doğrusu insan, bu görevi gönüllü olarak sırtlanmıştır. Kur’an, bu kadar ağır yükü yüklenme iştihasının insanın cahilliğinden kaynaklandığına işaret eder. Ve ne yazık ki, çoğu zaman bu ağır yükün altında kalarak onca zulme…

Sorsanız, hemen hemen herkes vesayete karşıdır; herkes vesayetin aklı başında, yetişkin insanlara göre olmadığını düşünür. Böyle olması da doğaldır, çünkü vesayet insanlara çocukmuşlar gibi veya yapıp ettiklerinin idrakinde değilmişler gibi muamele etmeyi öngörür. Vesayetçi yapı ve kurumların aklî melekeleri yerinde olan onurlu insanları rahatsız etmesi bundan dolayıdır. Paternalizm de vesayetle…

Hukuk nedir?… Hukuk devlet tarafından cebren uygulanan herhangi bir normlar sistemi demek midir? Gerek yapılışı gerekse muhtevası bakımından yönetilenlerin irade ve rızasından, onların adalet ve esenlik beklentisinden bağımsız olarak, tamamen devletin tek-taraflı dayatması şeklinde ortaya çıkan bir cebrî normlar sisteminin varlığı ‘’hukuk’’ sayılmak için yeterli midir? Eğer öyleyse, ‘’hukuk’’ denen…

Geçen yazıda yurttaşların devlete itaatinin sadece fiilî bir durum olmadığını, bu itaatin yurttaşlar açısından bir yükümlülük olduğunun genellikle kabul edildiğini anlatmış ve bu yükümlülüğün kaynağı sorununu başka bir yazı da ele alacağımı belirtmiştim. Evet, devletin yurttaşlarına buyruklar verip onlardan itaat talep edebilmesinin, kısaca devletin otoritesinin kaynağı nedir? Bunun haklı bir…

Devlete itaat insanlarda genellikle otomatik bir itiyattır. Çoğu insan devlete sorgusuz-sualsiz itaat eder. “Devlete neden itaat etmek zorundayım?” sorusu, felsefî-ahlâkî düşünce alanı dışında, çok az kimsenin aklına gelir. Aslına bakılırsa, modern siyasî düşünce tarihinde de çoğu düşünür devlete itaati tartışılmasına gerek olmayan bir veri olarak almıştır. Daha temelde, insanlar devletin…